Louis Braille ve Braille Alfabesi
Tarih 1824, yer; Paris Kör Çocuklar Ulusal Enstitüsü. 10 yıl süren karanlık bir hayatın ardından Louis Braille, günümüzde de kendi adıyla anılan ve görme yetisi olmayanlara bir anlamda ışık tutan alfabeyi buldu.
Zor Geçen Çocukluk Dönemi
Henüz 3 yaşındayken, saraç olan babasının iğneleriyle geçirdiği kaza sonucu bir gözünü, geçirdiği enfeksiyon sonucu diğer güzünü de kaybeden Braille zor geçen çocukluk yılları ve gençlik dönemine rağmen hayatına bir çok başarı sığdırdı. En başlarda görme yetisi kaybettiğini anlayamayan küçük Louis anne ve babasına sürekli neden havanın karanlık olduğunu sorardı. Ancak bu büyük probleme takılıp kalmadı ve tüm öğrencilik hayatı boyunca okulu sıkıcı olarak nitelemiş ve hep kendisinin çabuk anladığını, uzun süre diğer öğrencilerin öğrenmesini beklediğini belirtmiştir.
Başarılarla Dolu Bir Hayat
1819 yılında kazandığı başarı bursu ile Paris'te bulunan Kör Çocuklar Ulusal Enstitüsüne başlamıştır. 1826 yılından itibaren de bu okulda öğretmenlik yapmaya başladı. Daha 15 yaşındayken Charles Barbier'e ait olan askeri şifreli yazışma yöntemini geliştirerek körler için uyarladı. 6 noktanın değişik kombinasyonlarla kullanılmasına dayanan yöntemini daha sonra müzik notalarına da uyguladı. 1829'da, ürettiği sistemle ilgili bir kitap yayımlayan Braille, 1837'de ki baskısında bu alfabeyi dahada geliştirdi.
Her Ünlü İsmin Kaderi: Zor Ölüm
16 yılını verem hastalığıyla geçiren Louis Braille 1852 yılında 43 yaşında hayatını kaybetti. Bununla ilgili Louis Braille'in ablası, hastalanmasına enstitüde öğrenci olduğu dönemde geçirdiği açlık ve sefalet içerisindeki günlerin sebep olduğunu belirtmiştir. Yine farklı kaynaklarda enstitüde öğrencilerin yıllarca sadece ekmek ve suyla beslendiği, sağlıksız koşullarda konakladıklarından da bahsedilmiştir.
Ne gariptir ki Louis Braille ürettiği alfabenin hayattayken kullanıldığına şahit olamamıştır. Ölümünden 2 yıl sonra çalıştığı enstitü tarafından Braille Alfabesi kabul edildi ve kullanılmaya başlandı. Sistem Fransa'da çok kısa sürede dilden dile yayıldı ve öğrenildi. 1873 yılında ilk Avrupa Görme Engelliler Öğretmenleri Konferansında, Braille Alfabesi birinci seçildi ve sistemin dünya çapında hızla yayılmasının önü açılmış oldu.
Üretildiği günden günümüze kadar gelişimini sürdüren Braille Alfabesi Dünya'da bir kaç Asya dili haricinde neredeyse tüm dillerin harflerine uyarlandı.
Peki Kısaca Braille Alfabesi Nedir? Nasıl Kullanılır?
Bu evrensel yazı sistemi bir matris üzerine yerleştirilmiş 1 - 6 kabartma noktadan oluşan 63 karakteri kapsar. Kabartma yöntemiyle satırlar halinde kağıt üstüne dizilen karakterler parmaklarla hafifçe dokunarak okunur. Braille 63 farklı karakterin kolayca tanınmasını sağlamak için matristeki noktaları yukarıdan aşağı solda 1,2,3 ve sağda 4,5,6 şeklinde numaralandırmıştı.
En kolay haliyle Braille Alfabesi'ni öğrenmek için kullanılan yönteme bir göz atalım isterseniz. Bunun için İngilizce karakterlere karşılık gelen 26 harfi 10, 10 ve 6 karakter şeklinde soldan hizalı olacak şekilde alt alta üçe bölelim.
A harfinden J harfine bir grubumuz, K harfinden T harfine bir grubumuz ve U harfinden Z harfine bir grubumuz oldu. Burada W harfinin tamamen kendine özgü bir kombinasyonu olduğu için onu en alttaki grubun dışında tutuyoruz. Şimdi işin püf noktası geliyor!
Braille Alfabesi'nin ilk 10 harfini öğrenmişseniz, alfabenin tamamını öğrenmişsiniz demektir. Çünkü ilk 10'lu gruptan sonraki grupta 6'lı dikdörtgenin sol en altına bir nokta eklediğinizde ikinci 10'lu gruptaki harfleri elde etmiş olursunuz.
En altta kalan son gruptaki u,v,x,y,z harflerini elde etmek içinde ilk 10'lu gruptaki harflerin sahip olduğu 6'lı kombinasyonda en alta iki nokta eklemeniz yeterli. Böylece son 5 harfin de Braille Alfabesinde ki karşılığını elde etmiş oluyorsunuz.
